Amortyzacja mieszkania zakupionego na firmowe biuro

Pragniemy zwrócić uwagę, że od początku 2023 roku obowiązuje bezwzględny zakaz amortyzacji budynków i lokali mieszkalnych, wprowadzony w ramach Polskiego Ładu. Choć początkowo przepisy te przewidywały pewne okresy przejściowe, to od 1 stycznia 2023 r. zakaz ten został w pełni zrealizowany.
Celem tej regulacji było ograniczenie możliwości optymalizacji podatkowej poprzez zaliczanie do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od nieruchomości mieszkalnych. Niestety, nowe przepisy dotknęły również przedsiębiorców, którzy prowadzą swoją działalność gospodarczą w lokalach mieszkalnych, np. wykorzystując je jako biura. W takich przypadkach, nawet jeśli lokal ma charakter użytkowy, a nie stricte mieszkalny, to fakt, że znajduje się w budynku mieszkalnym powoduje, że amortyzacja nie może być już stosowana. Bardzo istotny w tym zakresie może okazać się wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 9 maja 2024 r. (sygn. akt I SA/Wr 960/23). Wskazano w nim m.in., że zakaz dokonywania odpisów amortyzacyjnych nie ma zastosowania, jeżeli nabyte przed 1 stycznia 2022 r. mieszkanie służy prowadzonej działalności jako siedziba spółki i pełni jedynie funkcje biurowe.

STAN FAKTYCZNY
Spółka w lipcu 2021 r. nabyła lokal mieszkalny, który został wprowadzony do ewidencji środków trwałych i do końca 2022 r. był amortyzowany. Lokal od samego początku jest wykorzystywany w ramach działalności gospodarczej oraz jako siedziba spółki pełni funkcje biurowe. Spółka wystąpiła do Dyrektora KIS o interpretację indywidualną, zadając pytanie:
Czy Wnioskodawcy mają prawo zaliczać do kosztów uzyskania przychodów, proporcjonalnie do przysługującego im prawa do udziału w zysku Spółki, odpisy amortyzacyjne od Lokalu, aż do momentu jego pełnego zamortyzowania?

Wnioskodawcy wskazali, że zakaz amortyzacji miał na celu ograniczenie zjawiska minimalizowania dochodu pasywnego z tytułu wynajmowanych mieszkań. Tymczasem ich lokal nie został nabyty z takim zamiarem. W związku z tym nawet po 31 grudnia 2022 r. powinno im przysługiwać prawo dalszej amortyzacji.
Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 2 października 2023 r. (0112-KDWL.4011.64.2023.1.WS) nie przychylił się do tego stanowiska i odmówił prawa do kontynuowania amortyzacji. Nie zgadzając się z treścią powyższego rozstrzygnięcia, wnioskodawcy złożyli skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

STANOWISKO WSA
W omawianym wyroku WSA we Wrocławiu stwierdził, że wprowadzony Polskim Ładem przepis art. 22c ustawy o PIT, dotyczy jedynie lokali mieszkalnych wykorzystywanych w ramach działalności gospodarczej do ich wynajmu lub dzierżawy. Zdaniem WSA „wykładnia art. 22c pkt 2 u.p.d.o.f. jako odnoszącej się jedynie do wyłączenia od amortyzacji lokali mieszkalnych, które służą prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie ich wynajmu lub dzierżawy, koresponduje z regulacją art. 22j ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f.”

WSA wskazał również, że „przyjęcie bowiem, iż art. 22c pkt 2 u.p.d.o.f. dotyczy wszystkich lokali mieszkalnych, skutkowałoby tym, iż przepis art. 22j ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. de facto byłby przepisem martwym, gdyż zasadniczo reguluje on okres amortyzacji właśnie dla tych nieruchomości, tj. budynków i lokali mieszkalnych. Świadczy o tym odesłanie w samej treści przepisu do art. 22j ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.f., który odnosi się do budynków (lokali) niemieszkalnych. Zatem posługiwanie się zwrotem „budynków (lokali) i budowli, innych” niż budynki (lokale) niemieszkalne oznacza m.in. budynki i lokale mieszkalne”.

W uzasadnieniu do wyroku wskazano także, że celem wprowadzonych od 1 stycznia 2022 r. przepisów „było ograniczenie zjawiska minimalizowania dochodu pasywnego z tytułu wynajmowanych mieszkań, skutkującego nierzadko brakiem opodatkowania takiego dochodu”.

WSA dodatkowo podkreślił, że dokonując wykładni spornego przepisu (art. 22c pkt 2 u.p.d.o.f.) „nie można czynić tego w oderwaniu od zasad konstytucyjnych, w tym przede wszystkim ochrony interesów w toku wywodzonych z art. 2 Konstytucji RP”.

KONKLUZJA WYROKU
Zakaz odpisów amortyzacyjnych nie ma zastosowania, jeżeli nabyte przed 1 stycznia 2022 r. mieszkanie służy prowadzonej działalności jako siedziba spółki i pełni jedynie funkcje biurowe. Omawiany wyrok daje nadzieję, że podatnicy posiadający lokale mieszkalne wykorzystywane w działalności gospodarczej, np. jako biuro, mają szansę na dokonywanie od nich odpisów amortyzacyjnych. Kluczowe znaczenie interpretacyjne będzie mieć rozstrzygnięcie tej kwestii przez NSA.