Nowe zasady rozliczania różnic remanentowych - składka zdrowotna może wzrosnąć

Wyliczając roczną podstawę składki zdrowotnej część przedsiębiorców musi uwzględnić nie tylko dochód osiągnięty w roku podatkowym, ale także różnicę remanentową. W rozliczeniu za 2023 r. ten mechanizm po raz pierwszy może sprawić, że ich obciążenia wzrosną.

Do sporządzania remanentów wpływających na wyliczenie wartości rocznej składki na ubezpieczenie zdrowotne zobowiązani są przedsiębiorcy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów. Remanent należy sporządzić m.in. przy rozpoczęciu działalności w ciągu roku podatkowego i na koniec każdego roku podatkowego. Zgodnie z § 24 pkt 1 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, remanent (spis z natury) powinien obejmować towary handlowe, materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze, półwyroby, produkcję w toku, wyroby gotowe a także braki i odpady. W remanencie przeprowadzanym na koniec roku podatkowego nie należy natomiast ujmować środków trwałych ani wyposażenia. Obowiązku sporządzania remanentu nie mają ryczałtowcy, obejmuje on tylko podatników rozliczających się na zasadach ogólnych bądź podatkiem liniowym.

Remanent końcoworoczny a składka na ubezpieczenie zdrowotne

Zmiany wprowadzone przez Polski Ład sprawiły, że wartość remanentu - a ściślej: różnice między wartościami remanentów zamykających kolejne lata podatkowe lub między wartością remanentu początkowego i remanentu sporządzonego na koniec roku podatkowego - mają wpływ na wysokość rocznej podstawy składki zdrowotnej. Zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy o PIT, u podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących KPiR tą podstawą jest różnica pomiędzy przychodem a kosztami uzyskania, powiększona bądź pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego. Ta zasada dotyczy wyłącznie podatników opodatkowanych na zasadach ogólnych bądź podatkiem liniowym.

Rozliczenie podstawy składki zdrowotnej za rok składkowy 2022 (a więc za okres od lutego 2022 r. do stycznia 2023 r.) odbywało się jeszcze na korzystniejszych zasadach. Przedsiębiorcy pomniejszali dochód, gdy różnica remanentowa była ujemna, a więc remanent końcowy wykazywał niższą wartość niż remanent początkowy. Jednak w odwrotnej sytuacji, a więc gdy remanent końcowy był wyższy od początkowego, nie mieli obowiązku uwzględniania tej różnicy.

Takie szczególne zasady obowiązywały jednak tylko w odniesieniu do dochodów za rok składkowy 2022. W kolejnym rocznym rozliczeniu, za rok składkowy 2023, dodatnią różnicę remanentową będzie już trzeba uwzględnić na identycznych zasadach, jak różnicę ujemną. Jeżeli wartość remanentu początkowego będzie większa niż wartość remanentu końcowego, to dochód będzie można obniżyć o tę różnicę. Jeśli natomiast to wartość remanentu końcowego okaże się większa, to podstawę naliczenia składki zdrowotnej trzeba będzie powiększyć o powstałą różnicę remanentową.