Sygnalista – osoba, która zgłosi nieprawidłowości w firmie

 

Mikro- i mali przedsiębiorcy nie mają takiego obowiązku, a dla średnich przedsiębiorców ustalono okres przejściowy do 17 grudnia 2023 r. Tak wynika z projektu ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa, która wdraża dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa UE. Termin na implementację tej dyrektywy mija 17 grudnia 2021 r.

Przepisy dotyczące ochrony sygnalistów rozróżniają trzy kategorie zgłoszeń o naruszeniu prawa. Jest to zgłoszenie wewnętrzne, czyli przekazanie informacji o naruszeniu prawa pracodawcy, zewnętrzne, tj. przekazanie takich informacji organowi publicznemu lub organowi centralnemu (tj. Rzecznikowi Praw Obywatelskich) oraz ujawnienie publiczne. Pracodawca na mocy nowych przepisów będzie zobowiązany do przygotowania i wdrożenia regulaminu zgłoszeń wewnętrznych, określającego sposoby przekazywania zgłoszeń o naruszeniu prawa przez sygnalistów (pracowników, byłych pracowników, akcjonariuszy, wspólników itd.). Wybór sposobów przekazywania zgłoszeń należy do pracodawcy, gdyż przepisy dotyczące sygnalistów określają, że kanały zgłoszeń powinny umożliwiać osobom dokonywanie tych zgłoszeń na piśmie lub ustnie.

Sygnaliści w oparciu o nowe przepisy będą mogli zgłaszać naruszenia prawa dotyczące:

• zamówień publicznych,
• usług, produktów i rynków finansowych,
• zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu,
• bezpieczeństwa produktów i ich zgodności z wymogami,
• bezpieczeństwa transportu,
• ochrony środowiska,
• ochrony radiologicznej i bezpieczeństwa jądrowego,
• bezpieczeństwa żywności i pasz,
• zdrowia i dobrostanu zwierząt,
• zdrowia publicznego,
• ochrony konsumentów,
• ochrony prywatności i danych osobowych,
• bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych,
• interesów finansowych UE,
• rynku wewnętrznego UE, w tym zasad konkurencji i pomocy państwa (czyli pomocy publicznej) oraz opodatkowania osób prawnych.

Choć zakres zgłoszeń naruszeń prawa jest bardzo szeroki, to nie obejmuje niektórych dziedzin np. prawa pracy (mobbingu, dyskryminacji). Podmiot publiczny lub prywatny będzie mógł jednak samodzielnie rozszerzyć zakres zgłaszanych nieprawidłowości o tego rodzaju sprawy.

Po wejściu w życie ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa, która obecnie znajduje się w fazie projektowej, zakazane będzie podejmowanie działań odwetowych wobec pracowników zgłaszających naruszenia. Jako przykłady działań odwetowych podaje się m.in. wypowiedzenie lub rozwiązanie bez wypowiedzenia stosunku pracy, obniżenie wynagrodzenia za pracę, pominięcie przy awansowaniu, niekorzystną zmianę miejsca wykonywania pracy czy negatywną ocenę wyników pracy.

źródło: sgk.gofin.pl