Tarcza 3.0 uchwalona - kolejne ważne zmiany dla firm
W Dzienniku Ustaw z 15 maja 2020 r., pod poz. 875, opublikowano ustawę z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (tzw. tarczę antykryzysową 3.0). Ustawa ta wprowadza wiele zmian (m.in. w zwolnieniu składkowym oraz świadczeniu postojowym, o czym pisaliśmy w Biuletynie Informacyjnym nr 15 z br. - opisane tam zmiany zostały wprowadzone z pewnymi poprawkami). Najważniejsze zmiany dla firm omawiamy w tym artykule.
Ustawa nowelizująca (z wyjątkami) weszła w życie z dniem 16 maja 2020 r.
1.1. Nowa grupa podmiotów uprawniona do zwolnienia ze składek ZUS
Tarcza 3.0 wprowadziła zwolnienie ze składek ZUS za okres od 1 kwietnia 2020 r. do 31 maja 2020 r. dla nowej grupy podmiotów, tj.:
osób prowadzących pozarolniczą działalność, opłacających składki wyłącznie na własne ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne, jeżeli prowadzili działalność przed 1 kwietnia 2020 r. i:
przychód z tej działalności, w rozumieniu przepisów o PIT, uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek, był wyższy niż 15.681 zł (tj. 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r.) oraz
dochód z tej działalności, w rozumieniu przepisów o PIT, uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek, nie był wyższy niż 7.000 zł (początkowo zakładano przyjęcie dochodu z lutego br., ale ostatecznie wycofano się z tej propozycji),
przedsiębiorców, o których mowa w art. 18 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, tj. korzystających z tzw. ulgi na start, opłacających składki wyłącznie na własne ubezpieczenie zdrowotne, jeżeli prowadzili działalność przed 1 kwietnia 2020 r. i przychód z tej działalności w rozumieniu przepisów o PIT uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek:
nie był wyższy niż 15.681 zł (tj. 300% ww. prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia) albo
był wyższy niż 15.681 zł, natomiast dochód z tej działalności, w rozumieniu przepisów o PIT, uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek, nie był wyższy niż 7.000 zł (również w tym przypadku początkowo proponowano przyjęcie dochodu z lutego br.).
UWAGA! Zwolnienie składkowe dla ww. podmiotów przysługuje również w sytuacji, gdy składki wykazane w deklaracji rozliczeniowej za kwiecień i maj 2020 r. zostały już opłacone (początkowo zakładano, że zwolnieniu będą podlegać wyłącznie składki nieopłacone). Opłacone należności podlegają zwrotowi na zasadach określonych w art. 24 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (kwestie te tu pomijamy).
W związku z wątpliwościami dotyczącymi zwolnienia ze składek ZUS płatników, którzy zatrudniają wyłącznie pracowników młodocianych, tarcza 3.0 doprecyzowała, że w przypadku gdy płatnik składek zgłosił do ubezpieczeń społecznych wyłącznie pracowników młodocianych, zwolnienie z obowiązku opłacania nieopłaconych należności z tytułu składek następuje na takich samych zasadach, jak w przypadku płatników, którzy zgłosili do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych.
1.2. Zmiany w świadczeniu postojowym i mikropożyczkach
Tarcza 3.0 wprowadziła możliwość ubiegania się o świadczenie postojowe osobom prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą, jeżeli rozpoczęli oni prowadzenie tej działalności przed dniem 1 kwietnia 2020 r. (przed zmianą, warunkiem uzyskania tego świadczenia było prowadzenie działalności przed dniem 1 lutego br.) - patrz: znowelizowany art. 15zq ust. 4 tzw. specustawy (Dz. U. z 2020 r. poz. 374 ze zm.).
Również mikropożyczka może być przyznawana mikroprzedsiębiorcy, który prowadził działalność gospodarczą przed 1 kwietnia 2020 r. (przed nowelizacją warunkiem uzyskania mikropożyczki było prowadzenie działalności gospodarczej przed 1 marca 2020 r.). Tak wynika ze znowelizowanego art. 15zzd ust. 1 specustawy.
Pozostałe warunki do uzyskania świadczenia postojowego i mikropożyczki pozostały bez zmian.
1.3. Zwolnienie z PIT zasiłków wypłacanych rolnikom
W sytuacji objęcia obowiązkową kwarantanną, nadzorem epidemiologicznym lub hospitalizacją w związku z COVID-19, ubezpieczonemu rolnikowi i domownikowi (o których mowa w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników - Dz. U. z 2020 r. poz. 174 ze zm.) przysługuje zasiłek w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę (tj. w wysokości 1.300 zł). Stanowi o tym art. 31zy3 specustawy.
Tarcza 3.0 wprowadziła przepisy zwalniające z podatku dochodowego ww. zasiłki. Jak stanowi nowy art. 52m pkt 3 ustawy o PDOF, wolne od podatku dochodowego są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w 2020 r. zasiłki otrzymane przez ubezpieczonych rolników i domowników, na podstawie ww. art. 31zy3 ustawy o COVID-19.
1.4. Kwota wolna od potrąceń
Tarcza antykryzysowa 3.0 zmodyfikowała zasady ustalania kwoty wolnej od potrąceń. Jak wynika z art. 52 omawianej ustawy nowelizującej, w przypadku, gdy - na skutek podjętych na terytorium RP działań służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2 - pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu, kwoty wolne od potrąceń, o których mowa w art. 871 § 1 Kodeksu pracy, ulegają zwiększeniu o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ma na utrzymaniu. Przez członka rodziny rozumie się:
małżonka albo rodzica wspólnego dziecka,
dziecko w wieku do 25. roku życia,
dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy, o którym mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111 ze zm.), albo zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2017 r. poz. 2092 ze zm.).
Przez dziecko, o którym mowa powyżej, rozumie się dziecko własne pracownika, dziecko współmałżonka, a także dziecko rodzica wspólnego dziecka. Do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.
1.5. Zmiany w przepisach o przestoju ekonomicznym
Omawiana nowelizacja wprowadziła również zmiany w art. 15g specustawy. Z dotychczasowego kręgu podmiotów, które mogą skorzystać z przewidzianych w nim rozwiązań (przestoju ekonomicznego, obniżenia wymiaru czasu pracy i związanego z tym dofinansowania wynagrodzeń) zostały wyłączone państwowe osoby prawne w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Dodany został natomiast art. 15ga, w którym uregulowano zasady dofinansowania do wynagrodzeń pracowników zatrudnianych przez osobę prawną, jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, lub osobę fizyczną, której przysługuje tytuł prawny do zabytku o statusie pomnika historii w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2020 r. poz. 282 i 782) lub zabytku wpisanego na Listę dziedzictwa światowego, o której mowa w art. 11 ust. 2 Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, przyjętej w Paryżu dnia 16 listopada 1972 r. przez Konferencję Generalną Organizacji Narodów Zjednoczonych dla Wychowania, Nauki i Kultury na jej siedemnastej sesji (Dz. U. z 1976 r. poz. 190).
1.6. Zapłata daniny solidarnościowej za 2019 r.
Termin złożenia deklaracji DSF-1 za 2019 r. i zapłaty wykazanej w niej daniny solidarnościowej upłynął 30 kwietnia 2020 r. Tarcza antykryzysowa 3.0 przewiduje jednak w zakresie wywiązania się z tych obowiązków analogiczne rozwiązanie, jakie wprowadziła tarcza antykryzysowa 1.0 w przypadku PIT-36, PIT-36S, PIT-36L, PIT-36LS, PIT-37, PIT-38 i PIT-39 za 2019 r. Złożenie deklaracji DSF-1 oraz wpłacenie daniny solidarnościowej za 2019 r. po upływie terminu, ale nie później niż do 1 czerwca 2020 r., jest równoznaczne z dokonaniem "czynnego żalu", czyli złożeniem skutecznego zawiadomienia o popełnieniu czynu zabronionego chroniącego przed odpowiedzialnością karną skarbową. W konsekwencji nie może być wobec podatnika wszczęte postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, a podjęte - musi zostać umorzone. Stanowi tak art. 15zzj ust. 1 pkt 2 specustawy. Przepis ten wszedł w życie z mocą od 1 maja 2020 r. Ponadto podatnik, wpłacając daninę solidarnościową za 2019 r. do 1 czerwca 2020 r., będzie zwolniony z wymogu uiszczenia odsetek za zwłokę naliczonych od 1 maja 2020 r. Zaniechanie poboru odsetek za zwłokę obejmuje wyłącznie odsetki w części przypadającej na wpłaty dokonane od 1 maja 2020 r. do 1 czerwca 2020 r., podlegające zaliczeniu na zaległości podatkowe z tytułu daniny solidarnościowej za 2019 r. Przewiduje to projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru odsetek za zwłokę od niezapłaconej w terminie daniny solidarnościowej w związku z COVID-19 (na dzień oddania Biuletynu Informacyjnego do druku rozporządzenie nie zostało opublikowane).
Aktywne druki i formularze
Wzór deklaracji DSF-1 dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl
Nadmieniamy, że daninę solidarnościową należy wypłacać na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego (a nie na tzw. mikrorachunek). Tak wyjaśniło Ministerstwo Finansów w piśmie przesłanym do naszego Wydawnictwa w dniu 27 kwietnia br.
1.7. Koniec z zawieszeniem terminów procesowych w sprawach podatkowych
Tarcza antykryzysowa 3.0 "odmroziła" terminy procesowe w sprawach urzędowych i sądowych.
Bieg terminów procesowych w postępowaniach podatkowych, egzekucyjnych, karnych skarbowych czy sądowoadministracyjnych, a także w kontrolach podatkowych i celno-skarbowych miał być zawieszony w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19. Podatnicy mieli mieć możliwość wstrzymania się w tym czasie z wniesieniem odwołania od decyzji urzędu skarbowego, zażalenia na postanowienie czy skargi do sądu administracyjnego. Takie rozwiązanie wprowadziła tarcza antykryzysowa 1.0. Przewidywał to, obowiązujący od 31 marca 2020 r., art. 15zzs specustawy (Dz. U. z 2020 r. poz. 374 ze zm.). Przepis ten został jednak uchylony przez tarczę antykryzysową 3.0 (Dz. U. z 2020 r. poz. 875). Terminy procesowe w postępowaniach i kontrolach, których bieg z powodu epidemii koronawirusa nie rozpoczął się lub został zawieszony, zaczęły biec lub biegną dalej od 24 maja 2020 r. Podatnicy - mimo trwania stanu epidemii - muszą więc pilnować terminów w swoich sprawach podatkowych, zwłaszcza terminów wnoszenia środków zaskarżenia (odwołania, zażalenia czy skargi).
Tarcza antykryzysowa 3.0, odwieszając terminy procesowe w postępowaniach sądowoadministracyjnych, wprowadziła możliwość przeprowadzania rozpraw zdalnie przez wojewódzkie sądy administracyjne i NSA. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich rozprawy odbywają się przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie ich na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku, a osoby w nich uczestniczące nie muszą przebywać w budynku sądu. Stanowi tak art. 15zzs4 § 2 specustawy. Rozprawa może odbyć się w tradycyjnej formie, jeżeli nie spowoduje to nadmiernego zagrożenia dla zdrowia osób w niej uczestniczących, np. musi być zachowany między nimi wymagany przepisami dystans. Sprawy wymagające przeprowadzenia rozprawy mogą być ponadto rozpoznane na posiedzeniu niejawnym - w składzie trzech sędziów. Przewodniczący może zarządzić takie posiedzenie w przypadku, gdy uzna rozpoznanie sprawy za konieczne, a przeprowadzenie wymaganej przez prawo rozprawy mogłoby wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w niej uczestniczących i nie można przeprowadzić jej zdalnie. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich NSA może rozpoznawać na posiedzeniu niejawnym skargi kasacyjne. Dotyczy to spraw, w których strona wnosząca skargę kasacyjną nie zrzekła się rozprawy lub inna strona zażądała przeprowadzenia rozprawy, a wszystkie strony w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze skierowania sprawy na posiedzenie niejawne wyrażą na to zgodę. Na posiedzeniu niejawnym w tych sprawach NSA orzeka w składzie trzech sędziów.
Terminy procesowe są odwieszone w:
1) postępowaniach sądowych, w tym sądowoadministracyjnych,
2) postępowaniach egzekucyjnych,
3) postępowaniach karnych,
4) postępowaniach karnych skarbowych,
5) postępowaniach w sprawach o wykroczenia,
6) postępowaniach administracyjnych,
7) postępowaniach i kontrolach podatkowych prowadzonych na podstawie Ordynacji podatkowej,
kontrolach celno-skarbowych,
9) postępowaniach w sprawach, o których mowa w art. 15f ust. 9 ustawy o grach hazardowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 847 ze zm.), tj. o pozostawieniu lub wykreśleniu z "Rejestru domen służących do oferowania gier hazardowych niezgodnie z ustawą" nazw domen internetowych wykorzystywanych do urządzania gier hazardowych bez koncesji, zezwolenia lub dokonania zgłoszenia wymaganego przez ustawę, kierowanych do usługobiorców na terytorium Polski, w szczególności gdy strony internetowe wykorzystujące nazwy takich domen są dostępne w języku polskim i reklamowane na terytorium Polski,
10) innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustaw.
1.8. Trzy miesiące więcej na przygotowania do dematerializacji akcji
Rok 2020 to dla spółek akcyjnych i komandytowo-akcyjnych czas na realizację obowiązków przygotowawczych do dematerializacji akcji, tj. zmiany formy akcji z dokumentu (akcji papierowej) na zapis w systemie teleinformatycznym. Na mocy tarczy 3.0, terminy na realizację powinności z nią związanych zostały przesunięte o 3 miesiące (zob. art. 15-22 ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. poz. 1798 ze zm. w brzmieniu od 16 maja 2020 r.). Według nowych regulacji, pierwsze wezwanie akcjonariuszy do złożenia dokumentów akcji w spółce musi być dokonane do 30 września 2020 r. (wcześniej termin ten przypadał na koniec czerwca br.). Spółka powinna wezwać akcjonariuszy jeszcze 4-krotnie (razem 5 wezwań) w określonych odstępach czasu. Co istotne, w przypadku spółki niepublicznej jej walne zgromadzenie przed pierwszym wezwaniem akcjonariuszy (tj. nie później niż do 30 września 2020 r.) musi podjąć decyzję, czy akcje będą objęte rejestrem akcjonariuszy (i wybrać podmiot uprawniony do prowadzenia rachunków papierów wartościowych), czy będą rejestrowane w depozycie papierów wartościowych (KDPW). Następnie, zarząd (komplementariusz/-e) powinien/-i zawrzeć umowę o prowadzenie rejestru akcjonariuszy z podmiotem wybranym przez walne zgromadzenie albo umowę o rejestrację akcji w KDPW. Zawarcie tych umów jest niezbędne m.in. po to, aby w dniu wejścia w życie dematerializacji uruchomić rejestry. Proces dematerializacji rozciągnięty jest także na inne tytuły dotyczące uczestnictwa w dochodach lub w podziale majątku spółki. Dlatego też wykonując obowiązki związane z dematerializacją akcji, spółki muszą pamiętać także o tych tytułach (art. 22 omawianej ustawy).
Po zmianach dematerializacja akcji nastąpi z dniem 1 marca 2021 r. Od tego dnia (a nie 1 stycznia 2021 r.) przepisy K.s.h. będą stanowić, że akcje nie mogą mieć formy dokumentu. Z dniem 1 marca 2021 r. uzyskają moc prawną wpisy w rejestrze akcjonariuszy, a także zapisy akcji na rachunkach papierów wartościowych (gdy w spółce podjęta będzie decyzja o zarejestrowaniu akcji w KDPW). Natomiast z mocy prawa wygaśnie moc obowiązująca dokumentów akcji wydanych przez spółkę. Do historii odejdzie także księga akcyjna.
1.1. Nowa grupa podmiotów uprawniona do zwolnienia ze składek ZUS
Tarcza 3.0 wprowadziła zwolnienie ze składek ZUS za okres od 1 kwietnia 2020 r. do 31 maja 2020 r. dla nowej grupy podmiotów, tj.:
osób prowadzących pozarolniczą działalność, opłacających składki wyłącznie na własne ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne, jeżeli prowadzili działalność przed 1 kwietnia 2020 r. i:
przychód z tej działalności, w rozumieniu przepisów o PIT, uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek, był wyższy niż 15.681 zł (tj. 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r.) oraz
dochód z tej działalności, w rozumieniu przepisów o PIT, uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek, nie był wyższy niż 7.000 zł (początkowo zakładano przyjęcie dochodu z lutego br., ale ostatecznie wycofano się z tej propozycji),
przedsiębiorców, o których mowa w art. 18 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, tj. korzystających z tzw. ulgi na start, opłacających składki wyłącznie na własne ubezpieczenie zdrowotne, jeżeli prowadzili działalność przed 1 kwietnia 2020 r. i przychód z tej działalności w rozumieniu przepisów o PIT uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek:
nie był wyższy niż 15.681 zł (tj. 300% ww. prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia) albo
był wyższy niż 15.681 zł, natomiast dochód z tej działalności, w rozumieniu przepisów o PIT, uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek, nie był wyższy niż 7.000 zł (również w tym przypadku początkowo proponowano przyjęcie dochodu z lutego br.).
UWAGA! Zwolnienie składkowe dla ww. podmiotów przysługuje również w sytuacji, gdy składki wykazane w deklaracji rozliczeniowej za kwiecień i maj 2020 r. zostały już opłacone (początkowo zakładano, że zwolnieniu będą podlegać wyłącznie składki nieopłacone). Opłacone należności podlegają zwrotowi na zasadach określonych w art. 24 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (kwestie te tu pomijamy).
W związku z wątpliwościami dotyczącymi zwolnienia ze składek ZUS płatników, którzy zatrudniają wyłącznie pracowników młodocianych, tarcza 3.0 doprecyzowała, że w przypadku gdy płatnik składek zgłosił do ubezpieczeń społecznych wyłącznie pracowników młodocianych, zwolnienie z obowiązku opłacania nieopłaconych należności z tytułu składek następuje na takich samych zasadach, jak w przypadku płatników, którzy zgłosili do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych.
1.2. Zmiany w świadczeniu postojowym i mikropożyczkach
Tarcza 3.0 wprowadziła możliwość ubiegania się o świadczenie postojowe osobom prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą, jeżeli rozpoczęli oni prowadzenie tej działalności przed dniem 1 kwietnia 2020 r. (przed zmianą, warunkiem uzyskania tego świadczenia było prowadzenie działalności przed dniem 1 lutego br.) - patrz: znowelizowany art. 15zq ust. 4 tzw. specustawy (Dz. U. z 2020 r. poz. 374 ze zm.).
Również mikropożyczka może być przyznawana mikroprzedsiębiorcy, który prowadził działalność gospodarczą przed 1 kwietnia 2020 r. (przed nowelizacją warunkiem uzyskania mikropożyczki było prowadzenie działalności gospodarczej przed 1 marca 2020 r.). Tak wynika ze znowelizowanego art. 15zzd ust. 1 specustawy.
Pozostałe warunki do uzyskania świadczenia postojowego i mikropożyczki pozostały bez zmian.
1.3. Zwolnienie z PIT zasiłków wypłacanych rolnikom
W sytuacji objęcia obowiązkową kwarantanną, nadzorem epidemiologicznym lub hospitalizacją w związku z COVID-19, ubezpieczonemu rolnikowi i domownikowi (o których mowa w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników - Dz. U. z 2020 r. poz. 174 ze zm.) przysługuje zasiłek w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę (tj. w wysokości 1.300 zł). Stanowi o tym art. 31zy3 specustawy.
Tarcza 3.0 wprowadziła przepisy zwalniające z podatku dochodowego ww. zasiłki. Jak stanowi nowy art. 52m pkt 3 ustawy o PDOF, wolne od podatku dochodowego są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w 2020 r. zasiłki otrzymane przez ubezpieczonych rolników i domowników, na podstawie ww. art. 31zy3 ustawy o COVID-19.
1.4. Kwota wolna od potrąceń
Tarcza antykryzysowa 3.0 zmodyfikowała zasady ustalania kwoty wolnej od potrąceń. Jak wynika z art. 52 omawianej ustawy nowelizującej, w przypadku, gdy - na skutek podjętych na terytorium RP działań służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2 - pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu, kwoty wolne od potrąceń, o których mowa w art. 871 § 1 Kodeksu pracy, ulegają zwiększeniu o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ma na utrzymaniu. Przez członka rodziny rozumie się:
małżonka albo rodzica wspólnego dziecka,
dziecko w wieku do 25. roku życia,
dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy, o którym mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111 ze zm.), albo zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2017 r. poz. 2092 ze zm.).
Przez dziecko, o którym mowa powyżej, rozumie się dziecko własne pracownika, dziecko współmałżonka, a także dziecko rodzica wspólnego dziecka. Do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.
1.5. Zmiany w przepisach o przestoju ekonomicznym
Omawiana nowelizacja wprowadziła również zmiany w art. 15g specustawy. Z dotychczasowego kręgu podmiotów, które mogą skorzystać z przewidzianych w nim rozwiązań (przestoju ekonomicznego, obniżenia wymiaru czasu pracy i związanego z tym dofinansowania wynagrodzeń) zostały wyłączone państwowe osoby prawne w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Dodany został natomiast art. 15ga, w którym uregulowano zasady dofinansowania do wynagrodzeń pracowników zatrudnianych przez osobę prawną, jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, lub osobę fizyczną, której przysługuje tytuł prawny do zabytku o statusie pomnika historii w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2020 r. poz. 282 i 782) lub zabytku wpisanego na Listę dziedzictwa światowego, o której mowa w art. 11 ust. 2 Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, przyjętej w Paryżu dnia 16 listopada 1972 r. przez Konferencję Generalną Organizacji Narodów Zjednoczonych dla Wychowania, Nauki i Kultury na jej siedemnastej sesji (Dz. U. z 1976 r. poz. 190).
1.6. Zapłata daniny solidarnościowej za 2019 r.
Termin złożenia deklaracji DSF-1 za 2019 r. i zapłaty wykazanej w niej daniny solidarnościowej upłynął 30 kwietnia 2020 r. Tarcza antykryzysowa 3.0 przewiduje jednak w zakresie wywiązania się z tych obowiązków analogiczne rozwiązanie, jakie wprowadziła tarcza antykryzysowa 1.0 w przypadku PIT-36, PIT-36S, PIT-36L, PIT-36LS, PIT-37, PIT-38 i PIT-39 za 2019 r. Złożenie deklaracji DSF-1 oraz wpłacenie daniny solidarnościowej za 2019 r. po upływie terminu, ale nie później niż do 1 czerwca 2020 r., jest równoznaczne z dokonaniem "czynnego żalu", czyli złożeniem skutecznego zawiadomienia o popełnieniu czynu zabronionego chroniącego przed odpowiedzialnością karną skarbową. W konsekwencji nie może być wobec podatnika wszczęte postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, a podjęte - musi zostać umorzone. Stanowi tak art. 15zzj ust. 1 pkt 2 specustawy. Przepis ten wszedł w życie z mocą od 1 maja 2020 r. Ponadto podatnik, wpłacając daninę solidarnościową za 2019 r. do 1 czerwca 2020 r., będzie zwolniony z wymogu uiszczenia odsetek za zwłokę naliczonych od 1 maja 2020 r. Zaniechanie poboru odsetek za zwłokę obejmuje wyłącznie odsetki w części przypadającej na wpłaty dokonane od 1 maja 2020 r. do 1 czerwca 2020 r., podlegające zaliczeniu na zaległości podatkowe z tytułu daniny solidarnościowej za 2019 r. Przewiduje to projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru odsetek za zwłokę od niezapłaconej w terminie daniny solidarnościowej w związku z COVID-19 (na dzień oddania Biuletynu Informacyjnego do druku rozporządzenie nie zostało opublikowane).
Aktywne druki i formularze
Wzór deklaracji DSF-1 dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl
Nadmieniamy, że daninę solidarnościową należy wypłacać na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego (a nie na tzw. mikrorachunek). Tak wyjaśniło Ministerstwo Finansów w piśmie przesłanym do naszego Wydawnictwa w dniu 27 kwietnia br.
1.7. Koniec z zawieszeniem terminów procesowych w sprawach podatkowych
Tarcza antykryzysowa 3.0 "odmroziła" terminy procesowe w sprawach urzędowych i sądowych.
Bieg terminów procesowych w postępowaniach podatkowych, egzekucyjnych, karnych skarbowych czy sądowoadministracyjnych, a także w kontrolach podatkowych i celno-skarbowych miał być zawieszony w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19. Podatnicy mieli mieć możliwość wstrzymania się w tym czasie z wniesieniem odwołania od decyzji urzędu skarbowego, zażalenia na postanowienie czy skargi do sądu administracyjnego. Takie rozwiązanie wprowadziła tarcza antykryzysowa 1.0. Przewidywał to, obowiązujący od 31 marca 2020 r., art. 15zzs specustawy (Dz. U. z 2020 r. poz. 374 ze zm.). Przepis ten został jednak uchylony przez tarczę antykryzysową 3.0 (Dz. U. z 2020 r. poz. 875). Terminy procesowe w postępowaniach i kontrolach, których bieg z powodu epidemii koronawirusa nie rozpoczął się lub został zawieszony, zaczęły biec lub biegną dalej od 24 maja 2020 r. Podatnicy - mimo trwania stanu epidemii - muszą więc pilnować terminów w swoich sprawach podatkowych, zwłaszcza terminów wnoszenia środków zaskarżenia (odwołania, zażalenia czy skargi).
Tarcza antykryzysowa 3.0, odwieszając terminy procesowe w postępowaniach sądowoadministracyjnych, wprowadziła możliwość przeprowadzania rozpraw zdalnie przez wojewódzkie sądy administracyjne i NSA. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich rozprawy odbywają się przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie ich na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku, a osoby w nich uczestniczące nie muszą przebywać w budynku sądu. Stanowi tak art. 15zzs4 § 2 specustawy. Rozprawa może odbyć się w tradycyjnej formie, jeżeli nie spowoduje to nadmiernego zagrożenia dla zdrowia osób w niej uczestniczących, np. musi być zachowany między nimi wymagany przepisami dystans. Sprawy wymagające przeprowadzenia rozprawy mogą być ponadto rozpoznane na posiedzeniu niejawnym - w składzie trzech sędziów. Przewodniczący może zarządzić takie posiedzenie w przypadku, gdy uzna rozpoznanie sprawy za konieczne, a przeprowadzenie wymaganej przez prawo rozprawy mogłoby wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w niej uczestniczących i nie można przeprowadzić jej zdalnie. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich NSA może rozpoznawać na posiedzeniu niejawnym skargi kasacyjne. Dotyczy to spraw, w których strona wnosząca skargę kasacyjną nie zrzekła się rozprawy lub inna strona zażądała przeprowadzenia rozprawy, a wszystkie strony w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze skierowania sprawy na posiedzenie niejawne wyrażą na to zgodę. Na posiedzeniu niejawnym w tych sprawach NSA orzeka w składzie trzech sędziów.
Terminy procesowe są odwieszone w:
1) postępowaniach sądowych, w tym sądowoadministracyjnych,
2) postępowaniach egzekucyjnych,
3) postępowaniach karnych,
4) postępowaniach karnych skarbowych,
5) postępowaniach w sprawach o wykroczenia,
6) postępowaniach administracyjnych,
7) postępowaniach i kontrolach podatkowych prowadzonych na podstawie Ordynacji podatkowej,
kontrolach celno-skarbowych,
9) postępowaniach w sprawach, o których mowa w art. 15f ust. 9 ustawy o grach hazardowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 847 ze zm.), tj. o pozostawieniu lub wykreśleniu z "Rejestru domen służących do oferowania gier hazardowych niezgodnie z ustawą" nazw domen internetowych wykorzystywanych do urządzania gier hazardowych bez koncesji, zezwolenia lub dokonania zgłoszenia wymaganego przez ustawę, kierowanych do usługobiorców na terytorium Polski, w szczególności gdy strony internetowe wykorzystujące nazwy takich domen są dostępne w języku polskim i reklamowane na terytorium Polski,
10) innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustaw.
1.8. Trzy miesiące więcej na przygotowania do dematerializacji akcji
Rok 2020 to dla spółek akcyjnych i komandytowo-akcyjnych czas na realizację obowiązków przygotowawczych do dematerializacji akcji, tj. zmiany formy akcji z dokumentu (akcji papierowej) na zapis w systemie teleinformatycznym. Na mocy tarczy 3.0, terminy na realizację powinności z nią związanych zostały przesunięte o 3 miesiące (zob. art. 15-22 ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. poz. 1798 ze zm. w brzmieniu od 16 maja 2020 r.). Według nowych regulacji, pierwsze wezwanie akcjonariuszy do złożenia dokumentów akcji w spółce musi być dokonane do 30 września 2020 r. (wcześniej termin ten przypadał na koniec czerwca br.). Spółka powinna wezwać akcjonariuszy jeszcze 4-krotnie (razem 5 wezwań) w określonych odstępach czasu. Co istotne, w przypadku spółki niepublicznej jej walne zgromadzenie przed pierwszym wezwaniem akcjonariuszy (tj. nie później niż do 30 września 2020 r.) musi podjąć decyzję, czy akcje będą objęte rejestrem akcjonariuszy (i wybrać podmiot uprawniony do prowadzenia rachunków papierów wartościowych), czy będą rejestrowane w depozycie papierów wartościowych (KDPW). Następnie, zarząd (komplementariusz/-e) powinien/-i zawrzeć umowę o prowadzenie rejestru akcjonariuszy z podmiotem wybranym przez walne zgromadzenie albo umowę o rejestrację akcji w KDPW. Zawarcie tych umów jest niezbędne m.in. po to, aby w dniu wejścia w życie dematerializacji uruchomić rejestry. Proces dematerializacji rozciągnięty jest także na inne tytuły dotyczące uczestnictwa w dochodach lub w podziale majątku spółki. Dlatego też wykonując obowiązki związane z dematerializacją akcji, spółki muszą pamiętać także o tych tytułach (art. 22 omawianej ustawy).
Po zmianach dematerializacja akcji nastąpi z dniem 1 marca 2021 r. Od tego dnia (a nie 1 stycznia 2021 r.) przepisy K.s.h. będą stanowić, że akcje nie mogą mieć formy dokumentu. Z dniem 1 marca 2021 r. uzyskają moc prawną wpisy w rejestrze akcjonariuszy, a także zapisy akcji na rachunkach papierów wartościowych (gdy w spółce podjęta będzie decyzja o zarejestrowaniu akcji w KDPW). Natomiast z mocy prawa wygaśnie moc obowiązująca dokumentów akcji wydanych przez spółkę. Do historii odejdzie także księga akcyjna.
Źródło: Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 16 (1059) z dnia 1.06.2020, strona 9