Wiadomości - zmiany w prawie i podatkach

Wynagrodzenie oraz zasiłek za czas kwarantanny

Wynagrodzenie oraz zasiłek za czas kwarantanny

Od 20 marca 2020 r. w Polsce obowiązuje stan epidemii związany z rozprzestrzenianiem się COVID-19. Kwarantanną obejmuje się obowiązkowo osoby, które przekroczyły granicę i przebywają obecnie w Polsce. Na kwarantannę domową mogą zostać również skierowani ci, którzy mieli styczność bezpośrednio z osobami, u których został wykryty koronawirus.

Na co mogą liczyć osoby odizolowane? Po spełnieniu odpowiednich warunków mogą one ubiegać się o wynagrodzenie chorobowe lub o zasiłek za czas kwarantanny – więcej informacji na ten temat przedstawiamy w niniejszym artykule.

Czym jest kwarantanna i kto może zostać nią objęty?

Kwarantanna domowa stanowi sposób na ograniczenie rozprzestrzeniania się niebezpiecznych patogenów. Stosuje się go jako środek zapobiegawczy. W praktyce oznacza to, że osoba niewykazująca oznak chorobowych, ale potencjalnie podejrzana o bycie nosicielem danego patogenu, zostaje czasowo zobowiązana do nieopuszczania własnego domu w celu izolacji. Obowiązkową kwarantannę muszą odbyć osoby powracające z zagranicy do naszego kraju. Określają to nowe przepisy wydane przez Ministra Zdrowia.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii § 2 pkt. 2. W okresie, o którym mowa w § 1, osoba przekraczająca granicę państwową, w celu udania się do swojego miejsca zamieszkania lub pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązana:
1)(...);
2)odbyć, po przekroczeniu granicy państwowej, obowiązkową kwarantannę, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń chorób zakaźnych u ludzi, trwającą 14 dni, licząc od dnia następującego po przekroczeniu tej granicy.

Zobowiązane do kwarantanny mogą być również osoby, które miały styczność z osobą chorą. Taką decyzję podejmuje wówczas sanepid. Warto również zaznaczyć, że wspomniana w cytowanym wyżej rozporządzeniu ustawa określa grupę osób zwolnionych na specjalnych zasadach z obowiązku odbycia kwarantanny. Kwarantanna docelowo trwała 14 dni, jednak decyzją lekarza prowadzącego okres ten mógł ulec zmianie. Obecnie kwarantanna trwa jedynie 10 dni.

Za nieprzestrzeganie kwarantanny grozi kara w postaci mandatu w wysokości nawet do 30 000 zł.

Obowiązek poinformowania pracodawcy o kwarantannie

Zarówno pracownik powracający z zagranicy, jak i ten, który decyzją inspektora sanitarnego został poddany kwarantannie, zobowiązany jest do poinformowania swojego pracodawcy o konieczności przebywania w izolacji.

Podstawa do wypłacenia świadczeń za czas kwarantanny

Nie wszyscy, którzy są objęci przymusową kwarantanną, mają prawo do świadczeń z tego tytułu. Tylko osoby zgłoszone do ubezpieczenia chorobowego mogą bowiem pobierać wynagrodzenie bądź zasiłek za czas kwarantanny. Podstawą do wypłacenia tych świadczeń do tej pory była decyzja państwowego inspektora sanitarnego lub oświadczenie pracownika.

Pracownik posiadający ubezpieczenie chorobowe, ale poddający się kwarantannie domowej dobrowolnie, nie ma prawa do świadczeń z tego tytułu.

Aktualnie do wypłaty zasiłków chorobowych i opiekuńczych, potrzebna jest decyzja Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Wkrótce to ZUS będzie samodzielnie pozyskiwać odpowiednie dane z systemu informatycznego Centrum e-Zdrowia (system EWP), w którym zapisywane są informacje o obowiązku kwarantanny i izolacji.

Po wejściu w życie zmian w przepisach, dane o kwarantannie i izolacji ZUS będzie przekazywać pracodawcom i przedsiębiorcom na Platformie PUE ZUS. Na podstawie tych informacji płatnicy składek będą mogli wypłacać pracownikom świadczenia chorobowe.

Obecnie osoby odbywające kwarantannę starające się o wypłatę zasiłku, nie muszą dostarczać decyzji sanepidu do ZUS lub pracodawcy. Pracownicy powinni jednak poinformować swojego pracodawcę o przyczynie nieobecności w pracy (na przykład telefonicznie lub mailowo).

Wynagrodzenie lub zasiłek za czas kwarantanny dla pracownika

Pracownicy oraz inne osoby świadczące swoje usługi dla pracodawcy, będące jednocześnie objęte ubezpieczeniem chorobowym, mają prawo do otrzymania wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego za czas kwarantanny ze względu na brak możliwości wykonywania pracy o charakterze zarobkowym. Jeżeli czas kwarantanny wpisuje się do pierwszych 33 lub 14 dni (w przypadku osób powyżej 50. roku życia) okresu chorobowego w danym roku kalendarzowym, za okres niezdolności do pracy danej osobie przysługiwać będzie wynagrodzenie chorobowe płacone i finansowane przez pracodawcę.
Jeżeli okres niezdolności do pracy wykracza poza limity opisane powyżej, pracownikowi przysługuje zasiłek za czas kwarantanny.

Co istotne, jeśli zasiłek za czas kwarantanny będzie wypłacany przez ZUS, płatnik składek, czyli pracodawca, zobowiązany jest jak najszybciej (maksymalnie w ciągu 7 dni) przekazać oświadczenie ubezpieczonego do ZUS. Przekazanie oświadczenia może nastąpić drogą elektroniczną za pośrednictwem portalu ZUS PUE poprzez załączenie skanu lub zdjęcia oświadczenia (potwierdzonego za zgodność z oryginałem) do zaświadczenia Z-3 lub Z-3a.

Zasiłek za czas kwarantanny dla przedsiębiorcy

Przedsiębiorca opłacający dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, a także osoba współpracująca z przedsiębiorcą (po przejściu przez okres wyczekiwania) ma prawo ubiegać się w ZUS o zasiłek za czas kwarantanny. Podstawą do wypłaty zasiłku za czas kwarantanny przedsiębiorcy lub osoby współpracującej jest złożenie oświadczenia w ZUS o niezdolności do pracy. Oświadczenie to może zostać dostarczone do ZUS w formie elektronicznej z wykorzystaniem portalu ZUS PUE. Wówczas należy wypełnić wniosek na druku ZAS-53. Do wniosku należy dołączyć skan lub zdjęcie oryginału podpisanego oświadczenia.

Co do zasady przedsiębiorca, który nie otrzymał decyzji z ZUS bądź przelewu zasiłku, nie może mieć pewności, czy świadczenie zostanie mu przyznane. Dlatego też najbezpieczniej jest, do czasu przyznania zasiłku za czas kwarantanny, aby przedsiębiorca opłacał składki ZUS tak, jakby nie miał prawa do zasiłku, czyli w standardowej wysokości. Po przyznaniu świadczenia przedsiębiorca może dokonać korekt deklaracji DRA w celu ujęcia zasiłku chorobowego za dany okres.

Zmniejszeniu za okres choroby podlegają tylko składki opłacane przez przedsiębiorcę w podstawowym wymiarze. Jeżeli składki na ubezpieczenie społeczne są opłacane od indywidualnej podstawy wymiaru składek, wówczas korygując deklarację DRA, nie można dokonać ich proporcjonalnego pomniejszenia za okres niezdolności do pracy.

Zarówno osoby ubezpieczone świadczące pracę na poczet swoich pracodawców, jak i sami przedsiębiorcy oraz osoby współpracujące mają prawo ubiegać się o wynagrodzenie bądź zasiłek za czas kwarantanny – oczywiście przy założeniu, że są one zgłoszone do ubezpieczenia chorobowego. Podstawą do ubiegania się o te świadczenia jest przedłożenie pracodawcy lub ZUS oświadczenia o odbyciu kwarantanny bądź decyzji państwowego inspektora sanitarnego. Wysokość świadczenia uzależniona jest od indywidualnie wyliczonych podstaw zasiłku chorobowego.