Wiadomości - zmiany w prawie i podatkach

Zmiany w amortyzacji wprowadzane od nowego roku podatkowego

Zmiany w amortyzacji wprowadzane od nowego roku podatkowego

Na początek kolejnych lat podatkowych podatnicy mogą wprowadzać określone zmianyamortyzacji środków trwałych. Mogą one wynikać z prawa wyboru w zakresie podwyższenia lub obniżania stawek amortyzacyjnych, czy ustalenia częstotliwości dokonywania odpisów. W przypadku amortyzacji metodą degresywną, zmiany amortyzacji odnoszą się do ustalenia, na początek kolejnego roku, sposobu dokonywania dalszych odpisów.

Co istotne, wraz z nowym rokiem podatnicy mogą stosować do nabywanych środków trwałych "nowe" roczne limity jednorazowych odpisów amortyzacyjnych.

 2.1. Nowe regulacje obowiązujące w 2021 r.

Na temat zmian wprowadzonych do ustaw o podatku dochodowym (zarówno CIT, jak i PIT) pisaliśmy m.in. w BI nr 1 z dnia 1 stycznia br.

  Więcej na ten temat pisaliśmy w Biuletynie Informacyjnym nr 1 z 1.01.2021 r. na str. 50-52

Przypomnijmy jedynie, że dotyczą one:

1) ograniczeń w optymalizacji amortyzacji środków trwałych wykorzystywanych w działalności m.in. zwolnionej z CIT/PIT oraz opodatkowanej ryczałtem (osób fizycznych) poprzez wprowadzenie dla takich podatników zakazu podwyższania ustawowych (określonych w Wykazie) stawek amortyzacyjnych dla maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 4-6 i 8 KŚT, poddanych szybkiemu postępowi technicznemu, przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 2,0. Podatnicy ci nie mogą również obniżać stawek z Wykazu, w odniesieniu do wszystkich środków trwałych,

2) definicji "używanych środków trwałych" stosowanej dla celów ustalania indywidualnej stawki amortyzacyjnej poprzez wprowadzenie obowiązku spełnienia wymogu używania takich środków trwałych przez inny podmiot,

3) wydłużenia okresu dokonywania jednorazowych odpisów amortyzacyjnych środków trwałych, nabytych w celu produkcji towarów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19.

Zmiany, o których mowa w pkt 1 i 2, stosuje się do środków trwałych wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych począwszy od 1 stycznia 2021 r. Natomiast zmiana opisana w pkt 3 może być stosowana od 1 grudnia 2020 r.


2.2. Zmiany dokonywane od pierwszego miesiąca nowego roku podatkowego

Podwyższenie stawek amortyzacyjnych

• Maszyny i urządzenia poddane szybkiemu postępowi technicznemu

Podatnicy mogą dokonywać podwyższenia stawek wynikających z Wykazu w odniesieniu do maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 4-6 i 8 KŚT, poddanych szybkiemu postępowi technicznemu - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 2,0. Dla poszczególnych środków trwałych należy stosować jeden wybrany współczynnik, przez który mnoży się stawkę amortyzacyjną właściwą dla danego środka trwałego, przyjętą z Wykazu (por. art. 16i ust. 2 pkt 3 ustawy o PDOP i odpowiednio art. 22i ust. 2 pkt 3 ustawy o PDOF).

Możliwość taka dotyczy środków trwałych (tj. maszyn, urządzeń i aparatury), w których zastosowane są układy mikroprocesorowe lub systemy komputerowe, spełniające założone funkcje dzięki wykorzystaniu w nich najnowszych zdobyczy techniki, a także pozostałą aparaturę naukowo-badawczą i doświadczalno-produkcyjną.

Co istotne, podwyższenia stawek dokonuje się począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji, albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego (por. art. 16i ust. 4 ustawy o PDOP i odpowiednio art. 22i ust. 4 ustawy o PDOF).

Rezygnacji ze stosowania podwyższonych stawek można dokonać wyłącznie od początku kolejnego roku podatkowego.

Nowe prawo W wyniku nowelizacji ustawy podatkowej, prawo do podwyższania stawek od 1 stycznia 2021 r. nie dotyczy środków trwałych wykorzystywanych w działalności m.in. zwolnionej z CIT/PIT oraz opodatkowanej ryczałtem (osób fizycznych). Należy jednak pamiętać, że nowe zasady należy stosować do środków trwałych wprowadzonych do ewidencji począwszy od 1 stycznia 2021 r. Tak więc ograniczenie to nie znajdzie zastosowania do środków trwałych wprowadzonych do ewidencji przed tą datą, których stawki amortyzacyjne będą mogły być nadal podwyższane.

• Inne przyczyny uzasadniające podwyższenie stawek amortyzacyjnych

Zaznaczmy, że podatnicy mogą również podwyższać stawki amortyzacyjne na podstawie art. 16i ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o PDOP (odpowiednio art. 22i ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o PDOF). Możliwość taka dotyczy budynków i budowli używanych w warunkach pogorszonych i złych oraz maszyn, urządzeń i środków transportu, używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej. Jednak w tych przypadkach stawki amortyzacyjne podlegają podwyższeniu lub obniżeniu od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające te zmiany. Może to być m.in. pierwszy miesiąc nowego roku podatkowego.

Obniżenie stawek amortyzacyjnych

Przepisy ustaw podatkowych stwarzają również możliwość obniżania dla poszczególnych środków trwałych stawek amortyzacyjnych określonych w Wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych. Zmiany stawki dokonuje się począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego, co wynika z art. 16i ust. 5 ustawy o PDOP (odpowiednio art. 22i ust. 5 ustawy o PDOF).

Decyzja dotycząca obniżenia stawek amortyzacyjnych może dotyczyć wszystkich środków trwałych wybranej grupy, a nawet pojedynczych obiektów.

Przepisy podatkowe nie wprowadzają w tym zakresie żadnych dodatkowych wymogów. Można zatem stwierdzić, że prawo do obniżenia stawki amortyzacyjnej jest realizowane wyłącznie w oparciu o decyzję podatnika.

Nowe prawo W wyniku nowelizacji ustawy podatkowej, prawo do obniżenia stawek od 1 stycznia 2021 r. nie dotyczy środków trwałych wykorzystywanych w działalności m.in. zwolnionej z CIT/PIT oraz opodatkowanej ryczałtem (osób fizycznych). Nowe zasady, podobnie jak w przypadku podwyższenia stawek, należy stosować do środków trwałych wprowadzonych do ewidencji począwszy od 1 stycznia 2021 r. Tym samym ograniczenie prawa do obniżenia stawki amortyzacyjnej nie znajdzie zastosowania do środków trwałych wprowadzonych do ewidencji przed tą datą.

Potwierdzenie takiego stanowiska można odnaleźć w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 9 grudnia 2020 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.413.2020.1.MMU.

Dodajmy, że obniżona przez podatnika stawka amortyzacyjna może zostać w późniejszym okresie przywrócona do stawki pierwotnej. Należy jednak pamiętać, że powrotne podwyższenie stawki (uprzednio obniżonej) może nastąpić dopiero od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. Stawka amortyzacyjna stosowana po takim podwyższeniu, co do zasady, nie powinna przekraczać stawki z Wykazu rocznych stawek amortyzacyjnych.

Zmiana częstotliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych

Podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych w równych ratach co miesiąc albo w równych ratach co kwartał, albo jednorazowo na koniec roku podatkowego (por. art. 16h ust. 4 ustawy o PDOP i odpowiednio z art. 22h ust. 4 ustawy o PDOF). Choć kwestii tej nie regulują przepisy, w praktyce przyjmuje się, że zastosowaną pierwotnie przez jednostkę częstotliwość amortyzacji można zmienić z początkiem nowego roku podatkowego. Dokonanie takiej zmiany jest dobrowolną decyzją podatnika niewymagającą spełnienia żadnych dodatkowych warunków.

Kontynuacja amortyzacji metodą degresywną

Podatnicy dokonujący amortyzacji przy zastosowaniu metody degresywnej na początku każdego kolejnego roku podatkowego muszą ustalić, czy będą mogli dalej stosować tę metodę, czy może będą musieli przejść na metodę liniową.

Stosowanie metody degresywnej wymaga bowiem przestrzegania następujących reguł:

1) w pierwszym podatkowym roku używania środka trwałego odpis amortyzacyjny naliczony jest od jego wartości początkowej przy zastosowaniu stawek podanych w Wykazie stawek amortyzacyjnych podwyższonych o współczynnik nie wyższy niż 2,0,

2) w następnych latach podatkowych odpis amortyzacyjny naliczany jest w ww. sposób przy zachowaniu dotychczasowej stawki amortyzacyjnej od wartości początkowej środka trwałego, pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej na początek kolejnych lat jego używania,

3) począwszy od roku podatkowego, w którym roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody liniowej (stosując stawkę amortyzacyjną bez podwyższenia o współczynnik), podatnicy dokonują dalszych odpisów amortyzacyjnych zgodnie z metodą liniową.

Zaznaczmy, że metodę degresywną można stosować do amortyzacji maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 3-6 i 8 KŚT oraz środków transportu, z wyłączeniem samochodów osobowych.


2.3. Limity jednorazowych odpisów amortyzacyjnych do wykorzystania w nowym roku podatkowym

Wraz z rozpoczęciem nowego roku podatkowego podatnicy stosują "nowe" limity jednorazowej amortyzacji. Dotyczy to jednorazowej amortyzacji ograniczonej rocznym limitem równym:

  • 100.000 zł, czyli amortyzacji przewidzianej do nabytych fabrycznie nowych środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 KŚT oraz
  • 50.000 euro (w przeliczeniu na złote w 2021 r. jest to kwota 226.000 zł), przewidzianej dla małych podatników oraz podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej w odniesieniu do środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 KŚT (z wyłączeniem samochodów osobowych); małym podatnikiem w 2021 r. jest podatnik, u którego w 2020 r. wartość przychodu ze sprzedaży, wraz z kwotą należnego VAT, nie przekroczyła 9.031.000 zł.