Od stycznia wchodzi nowy „podatek minimalny”

Z początkiem 2024 roku polscy przedsiębiorcy staną przed sporym wyzwaniem. Chodzi o podatek minimalny. Ten element reformy podatkowej Polski Ład autorstwa rządu PiS wzbudził bardzo wiele kontrowersji i choć finalnie został zawieszony na lata 2022 i 2023, teraz jest nieunikniony. Zgodnie z przepisami, przedsiębiorcy podlegają temu podatkowi, jeśli przy rozliczeniu rocznym wykażą straty lub ich dochody będą niższe niż 2 proc. przychodów. Spółki po raz pierwszy zapłacą daninę rok później.

Warto podkreślić, że podatek minimalny nie obejmie wszystkich przedsiębiorstw. Istnieje lista wyjątków, do których zaliczają się instytucje finansowe, spółki komunalne, firmy górnicze otrzymujące pomoc publiczną, podmioty świadczące usługi związane z ochroną zdrowia, oraz firmy znajdujące się w stanie upadłości, likwidacji lub restrukturyzacji. Również "mali podatnicy" będą zwolnieni z tego obowiązku.

Będą dwie możliwości

Dodatkowo, wprowadzone zostaną dwie opcje obliczania podstawy opodatkowania, dając przedsiębiorcom możliwość wyboru bardziej korzystnej dla nich formuły.

• Pierwsza opcja opiera się na obliczeniu podstawy jako 1,5 proc. kosztów operacyjnych plus nadmiarowe koszty pasywne.
• Druga opcja zakłada obliczenie na podstawie 3 proc. wartości przychodów osiągniętych przez podatnika, wyłączając zyski kapitałowe.

Skomplikowany wzór obliczenia podatku i szeroki katalog wyłączeń sprawiają, że firmy muszą dokładnie przyjrzeć się nowym przepisom jak najszybciej. Dyrektorzy finansowi firm, które spełniają kryteria podatku minimalnego, będą musieli obliczyć jego wysokość dla roku 2024, który zostanie rozliczony w roku 2025.

"Pierwsze rozliczenie podatku minimalnego nastąpi w 2025 r." – przedsiębiorcy powinni przygotować się na nową formę opodatkowania CIT już wcześniej. Przepisy wprowadzają m.in. odrębny sposób liczenia straty, przewidują szereg nieznanych wcześniej wyłączeń dla różnych grup podatników, jak również wymagają specyficznego ustalenia podstawy opodatkowania. Oznacza to nie tylko konieczność wcześniejszej analizy przepisów pod kątem obowiązku podlegania pod podatek minimalny, ale również potrzebę opracowania narzędzi pomocnych w późniejszej kalkulacji podatku.

„Wprowadzanie tego typu danin jest najczęściej motywowane potrzebą uszczelnienia systemu podatkowego i powstrzymaniem praktyk optymalizacyjnych. Podobnie potrzebę wprowadzenia nowej formy opodatkowania podatkiem CIT uzasadnia polski ustawodawca. Celem minimalnego podatku dochodowego ma być bowiem ograniczenie sytuacji, w której duże spółki, pomimo osiągania znacznych obrotów, raportują stale niski dochód albo stratę”.